Với định hướng lựa chọn việc phát triển công nghệ mở, lựa chọn phát triển các phần mềm nguồn mở, Việt Nam định hướng sẽ phát triển thành quốc gia công nghệ, dựa theo và thừa hưởng tri thức của nhân loại nhưng cũng đóng góp vào nền tri thức nhân loại

Tại buổi lễ khai mạc Đại hội Đảng lần thứ XIII, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã trực tiếp trình bày Báo cáo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản khóa XII về các văn kiện trình lên Đại hội XIII, trong đó nhấn mạnh đến các mục tiêu: Nâng cao năng lực cầm quyền, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng Cộng sản; xây dựng Đảng Cộng sản và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, phát triển toàn diện; củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng Cộng sản, vào Nhà nước và chế độ xã hội chủ nghĩa; khơi dậy khát vọng phát triển quốc gia phồn vinh, hạnh phúc, phát huy ý chí và sức mạnh của đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp với sức mạnh của thời đại; đẩy mạnh toàn diện và đồng bộ công cuộc đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; xây dựng và bảo vệ vững chắc lãnh thổ Tổ quốc, giữ vững môi trường hoà bình và ổn định; phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, Việt Nam trở thành một quốc gia phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.

Mục tiêu cụ thể của quốc gia trong những thập niên tới là: Đến năm 2025: Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp theo định hướng hiện đại, vượt qua mức thu nhập toàn dân trung bình thấp. Đến năm 2030 là quốc gia đang phát triển có nền công nghiệp hiện đại, có thu nhập trung bình cao. Đến năm 2045 trở thành quốc gia phát triển, có thu nhập cao.

Công nghệ thông tin và công nghệ số đã, đang và sẽ thâm nhập vào từng ngõ ngách của đời sống xã hội, sẽ sớm trở thành không khí thở của chính chúng ta. Và vì thế, nó phải gần như là miễn phí giống như không khí. Và cách để đạt được điều đó chính là công nghệ mở. Công nghệ mở không chỉ là công nghệ mã nguồn mở, mà còn là những kiến trúc mở và là chuẩn mở. Và đi cùng với công nghệ mở là văn hoá mở. Tất cả chúng ta sẽ cùng đóng góp phát triển công nghệ, cùng nhau chia sẻ sử dụng công nghệ. Và vì thế mà giá cả của công nghệ sẽ rẻ đi.

Công nghệ thông tin và công nghệ số đã trở thành nền tảng của nền kinh tế - xã hội. Cuộc dịch chuyển vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại sẽ là cuộc di chuyển từ thế giới thực sang thế giới ảo. Nhưng tất cả các đất nước đều lo lắng về an toàn an ninh mạng. Niềm tin sẽ là yếu tố quyết định cho sự thành công của cuộc dịch chuyển này. Các quốc gia chỉ có thể đạt được niềm tin này khi công nghệ mà họ sử dụng là công nghệ mở. Công nghệ mở chính là để các quốc gia đó có thể làm chủ công nghệ mà họ sử dụng. Không còn như thời kì trước đây, chúng ta mua một Black box (hộp đen) từ một đất nước khác và phó mặc số phận của đất nước mình cho một đất nước khác. Hiện nay, nhiều đất nước đã tuyên bố chỉ mua công nghệ khi công nghệ đó là công nghệ mở, nhất là khi các công nghệ đó được dùng để xây dựng các hạ tầng nền tảng quan trọng của quốc gia. Việt Nam phát triển công nghệ 5G dựa trên nền tảng chuẩn mở Open RAN. Mạng 5G của Việt Nam cũng sẽ sử dụng chuẩn mở.

Sự sáng tạo vĩ đại nhất chính là sự sáng tạo của toàn dân. Và cũng chính sự sáng tạo toàn dân đó mới có thể giải quyết các vấn đề và các bài toán của từng cá nhân, từng tổ chức nhỏ lẻ và của từng quốc gia. Không một công ty nào hay một tập đoàn đa quốc gia nào, dù quy mô to lớn đến đâu, có thể giải quyết hết mọi bài toán, đáp ứng được mọi nhu cầu thay đổi. Không ai có thể hiểu bài toán và vấn đề của bản thân hơn chính mình, và vì thế, chúng ta tất nhiên sẽ là người tốt nhất để giải bài toán của chính mình. Sự sáng tạo của toàn dân chỉ có thể xảy ra khi công nghệ được sử dụng là mở. Công nghệ mở sẽ khai phóng năng lực sáng tạo bên trong mỗi cá nhân. Mỗi người sẽ đứng trên vai những người khác để phát triển, và từ đó sẽ tạo ra một mặt bằng cao hơn cho những người khác nữa. Trong đại dịch Covid-19, có rất nhiều ứng dụng số Việt Nam, trong đó có thể kể đến như Bluezone, CoMeet... đã được mở mã nguồn hoặc phát triển rất nhanh chóng trên nền tảng mã nguồn mở, đáp ứng các nhu cầu rất Việt Nam, góp phần phòng chống dịch và đưa cuộc sống phát triển lên trạng thái bình thường mới.

Dữ liệu chính là dầu mỏ. Trong tương lai, hầu hết các giá trị sẽ được tạo nên từ dữ liệu. Càng có nhiều dữ liệu, nhất là càng nhiều các loại dữ liệu khác nhau thì cơ hội tạo ra các giá trị mới càng lớn. Những người có dữ liệu và những người tạo ra giá trị mới từ dữ liệu đó trong nhiều trường hợp thực tế không phải là một. Bởi vậy, việc mở rộng dữ liệu và dữ liệu mở là yếu tố quyết định trong việc tạo ra giá trị mới cho nhân dân, cho đất nước. Bộ Thông tin và Truyền thông đã ra mắt Cổng quốc gia số về mở dữ liệu data.gov.vn và hiện nay đã có trên 10.000 bộ dữ liệu.

Việc nghiên cứu sản xuất thiết bị dựa trên nền tảng công nghệ mở sẽ cho phép các doanh nghiệp công nghệ hợp tác và kết hợp sức mạnh của nhau để tiến lên nhanh hơn, chuyên sâu hơn để công nghệ trở nên xuất sắc hơn. Việt Nam là quốc gia thứ 5 trên thế giới làm chủ các loại thiết bị 5G, mặc dù xuất phát của chúng ta là thấp hơn, có rất ít người, cả trong nước và ngoài nước, tin rằng Việt Nam có thể làm được điều này. Hai doanh nghiệp công nghệ lớn của Việt Nam là Viettel và Vin Group, sau một thời gian độc lập nghiên cứu và phát triển công nghệ 5G, dưới sự chỉ đạo của Bộ TT&TT đã thống nhất cùng nhau hợp tác phát triển 5G theo chuẩn mở Open RAN. Tập đoàn VinGroup của tỷ phú Phạm Nhật Vượng tập trung làm phần vô tuyến - phần cứng, Viettel tập trung chịu trách nhiệm phần xử lý tín hiệu - phần mềm, và tích hợp tạo thành sản phẩm thương mại. Sự hợp tác này đã giúp đẩy nhanh tiến độ làm chủ thiết bị, cũng như kết hợp từng loại thế mạnh công nghệ của nhau để có được các thiết bị 5G đủ sức cạnh tranh quốc tế. Ngoài ra, sự kết hợp này cũng gộp những thị trường riêng lẻ của hai tập đoàn để tạo ra một thị trường rộng lớn hơn. Trong nghiên cứu sản xuất các loại thiết bị công nghệ cao thì thị trường có vai trò không thua kém gì công nghệ.

Với một đất nước đi sau như Việt Nam chúng ta mà muốn vượt lên trước thì phải đứng trên vai những người khác. Việc định hướng phát triển công nghệ mở, lựa chọn phát triển các phần mềm mã nguồn mở, lựa chọn mở rộng dữ liệu để các cá nhân, doanh nghiệp cùng nhau tham gia sáng tạo giá trị mới là mục tiêu chính của chúng ta. Với định hướng này, Việt Nam sẽ sớm phát triển thành quốc gia lớn mạnh về công nghệ, dựa trên và thừa hưởng các tri thức nhân loại nhưng cũng đóng góp không nhỏ cho tri thức nhân loại.

Vietnam Open Summit tổ chức lần thứ nhất là cam kết của Việt Nam về việc phát triển và làm chủ công nghệ số dựa trên tiêu chuẩn mở. Không chỉ là cam kết mà đây còn là chiến lược quan trọng của chúng ta: Mở để phát triển và làm chủ công nghệ của Việt Nam, để Make in Vietnam.

Không chỉ là chiến lược mà đây còn chính là chương trình hành động của chúng ta. Mỗi cơ quan, mỗi doanh nghiệp hãy tự nhận lấy cho mình một công việc và cam kết thực hiện hành động. Cơ quan nhà nước hãy ra sức hành động để xây dựng nên các chính sách, chiến lược. Doanh nghiệp hãy hành động để phát triển nên các nền tảng. Các cơ sở đào tạo hãy hành động mạnh mẽ để nuôi dưỡng và phát triển cộng đồng mở. Vietnam Open Summit hãy nỗ lực đưa ra một Bản tuyên bố hành động cho những năm tiếp theo.

Chúc tất cả chúng ta có thật nhiều sức khoẻ, nhiều năng lượng, có niềm tin tưởng mãnh liệt vào khả năng làm chủ công nghệ nhẳm hóa giải các bài toán Việt Nam, giúp đất nước hưng thịnh, và từ đây đi ra toàn cầu, đóng góp lớn vào sự phát triển của toàn nhân loại.