Các tổ chức kinh tế tập thể cần chủ động vượt qua rào cản và vướng mắc mang tính cố hữu để vươn lên; chuyển biến mạnh mẽ về cả tư duy, nhận thức và hành động; tăng cường đầu tư vào chuyển đổi xanh.

Sáng 11/4, dự Diễn đàn Hợp tác xã Quốc gia 2025 với chủ đề "Chuyển đổi sản xuất xanh cho phát triển bền vững," Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh các tổ chức kinh tế tập thể cần chủ động vượt qua những rào cản và vướng mắc mang tính cố hữu để vươn lên; chuyển biến mạnh mẽ về cả tư duy, nhận thức và hành động; tăng cường đầu tư vào chuyển đổi xanh, công nghệ xanh và chuyển đổi số.

Phó Thủ tướng ghi nhận Diễn đàn đã đạt được kết quả tốt đẹp, đưa ra nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả về chuyển đổi sản xuất xanh, bền vững cho khu vực kinh tế tập thể, góp phần xanh hóa nền kinh tế nước ta trong thời gian tới.

Theo Phó Thủ tướng, phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn đang là xu thế chung của nhiều quốc gia trên thế giới. Chính phủ Việt Nam đã chủ động, nỗ lực, quyết tâm cao trong tiến trình chuyển đổi xanh, ban hành các nghị quyết, chiến lược, kế hoạch hành động, cam kết quốc tế, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững của quốc gia.

Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, đặc biệt là sự gia tăng khốc liệt trong cuộc chiến tranh thương mại Mỹ-Trung, việc chuyển đổi sang mô hình kinh tế xanh ngày càng khẳng định là xu thế tất yếu, trở thành lựa chọn chiến lược của nhiều quốc gia và là niềm hy vọng cho các thế hệ tương lai.

Với định hướng kiên quyết không đánh đổi tiến bộ xã hội, công bằng và môi trường lấy tăng trưởng kinh tế thuần túy, Việt Nam đã đặt ra những mục tiêu tổng thể cho chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh. Đây không chỉ là động lực để tái cấu trúc nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, mà còn hướng tới sự thịnh vượng bền vững về kinh tế, cân bằng về xã hội và thân thiện với môi trường.

Mục tiêu dài hạn là xây dựng một nền kinh tế xanh, trung hòa carbon, góp phần tích cực vào nỗ lực toàn cầu ứng phó với biến đổi khí hậu. Khu vực kinh tế tập thể phát triển năng động, hiệu quả, bền vững, góp phần nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống của các thành viên, hộ gia đình, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội.

Để đạt được các mục tiêu này, hướng tới tăng trưởng bao trùm, phát triển bền vững, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục hoàn thiện thể chế, khung khổ pháp lý, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi cho các tổ chức kinh tế tập thể sản xuất kinh doanh. Các bộ, ngành, cơ quan, địa phương quán triệt, bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, các văn bản, chính sách; tăng cường năng lực, nguồn lực để các hợp tác xã chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh. Tăng cường thúc đẩy tài chính xanh và thu hút vốn đầu tư quốc tế.

"Việt Nam sẽ phát triển các công cụ tài chính xanh như trái phiếu xanh, quỹ đầu tư xanh, tín dụng ưu đãi cho dự án xanh," - Phó Thủ tướng cho hay.

Phó Thủ tướng đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hướng dẫn, hỗ trợ các hợp tác xã, các dự án đổi mới công nghệ, dự án "xanh" được tiếp cận, vay vốn tại các ngân hàng, tổ chức tín dụng; cho biết Chính phủ cũng sẽ đẩy mạnh ngoại giao khí hậu, tham gia sâu hơn vào các sáng kiến toàn cầu về tăng trưởng xanh, phát triển bền vững.

Phó Thủ tướng lưu ý thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong khu vực kinh tế tập thể. Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai hiệu quả các chính sách ưu đãi, khuyến khích hợp tác xã đầu tư cho chuyển đổi số, nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, quản trị hợp tác xã theo đúng tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Liên minh Hợp tác xã Việt Nam phát huy vai trò đại diện nòng cốt, hỗ trợ các tổ chức kinh tế tập thể trong tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức của khu vực này về vai trò, ý nghĩa của tăng trưởng xanh, nhiệm vụ chuyển đổi xanh; nâng cao năng lực nhận diện nhãn năng lượng, nhãn sinh thái, nhãn xanh đối với hàng hóa, sản phẩm; tăng cường phổ biến thông tin sản phẩm, dịch vụ phát thải thấp, thân thiện môi trường. Nâng cao hiệu quả hoạt động của Quỹ Hỗ trợ phát triển hợp tác xã trung ương và hướng dẫn nghiệp vụ cho các Quỹ hợp tác xã địa phương, nghiên cứu tiếp cận các nguồn tài chính xanh.

Đối với các tổ chức kinh tế tập thể, Phó Thủ tướng đề nghị ưu tiên sử dụng công nghệ thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng; đồng thời, ứng dụng chuyển đổi số trong sản xuất và quản trị để nâng cao hiệu suất và giảm phát thải. Phát triển các tổ chức kinh tế tập thể gắn với phát triển chuyển đổi xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn nhằm cạnh tranh tốt hơn cũng như đáp ứng xu hướng mới của thị trường tiêu dùng. Áp dụng các tiêu chuẩn toàn cầu cho sản phẩm xanh và dịch vụ xanh của hợp tác xã; các tiêu chuẩn trách nhiệm xã hội và môi trường (ESG) trong chiến lược phát triển và hoạt động kinh doanh, công khai minh bạch thông tin về phát thải, sử dụng tài nguyên và tác động môi trường. Hình thành đội ngũ nhân lực quản lý hợp tác xã am hiểu về chuyển đổi xanh, tài chính xanh, công nghệ xanh và quản lý rủi ro môi trường.

Theo bà Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh hợp tác xã Việt Nam, trên con đường phát triển bền vững của kinh tế tập thể, trước xu hướng kinh tế xanh như hiện nay, việc chuyển đổi sản xuất xanh đang cần những hành động cụ thể, tiên phong đổi mới, sáng tạo từ chủ thể là hợp tác xã.

Kinh tế tập thể với nòng cốt là các hợp tác xã đang ngày càng thể hiện vị thế trong thúc đẩy liên kết sản xuất, nâng cao năng suất lao động và xây dựng chuỗi giá trị hiệu quả. Hiện, cả nước có gần 33.700 hợp tác xã đang hoạt động trong nhiều lĩnh vực. Thực tiễn cho thấy ở đâu có sản xuất, có nhu cầu phát triển kinh tế thì ở đó có tổ hợp tác, hợp tác xã. Nếu được tổ chức hiệu quả, các tổ hợp tác, hợp tác xã không chỉ giúp gia tăng thu nhập cho đoàn viên, mà còn khắc phục tình trạng sản xuất manh mún, tận dụng tối đa nguồn lực để thúc đẩy tăng trưởng GDP.

Việc các hợp tác xã chủ động chuyển đổi sang hướng sản xuất sạch, ứng dụng công nghệ hiện đại, tối ưu hóa hoạt động nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn góp phần quan trọng vào quá trình tăng trưởng bền vững.

Để hỗ trợ các hợp tác xã thích ứng tốt nhằm đi vào quỹ đạo phát triển nền kinh tế xanh, thời gian qua, Đảng, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách quan trọng như Nghị quyết 106/NQ-CP về phát triển hợp tác xã nông nghiệp, Nghị định 113/2024/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Hợp tác xã và Nghị quyết 20-NQ/TW của Trung ương về tiếp tục phát triển kinh tế tập thể trong giai đoạn mới... Bên cạnh đó, Nghị quyết 106 đã xác định phát triển hợp tác xã nông nghiệp theo hướng bền vững là nhiệm vụ trọng tâm trong tái cơ cấu nền nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới.

Tại Diễn đàn, thông qua phiên thảo luận chuyên sâu về chuyển đổi sản xuất xanh và những vấn đề đặt ra đối với khu vực kinh tế hợp tác xã, chuyên gia đến từ các bộ, ngành, tổ chức tài chính và các cơ quan nghiên cứu về kinh tế xanh đã trao đổi nhiều vấn đề như phát triển mô hình lao động bền vững, ứng dụng công nghệ số vào sản xuất và nâng cao khả năng cạnh tranh của hợp tác xã.

Bên cạnh đó, trong khuôn khổ Diễn đàn còn có phiên đối thoại mở giữa các hợp tác xã, doanh nghiệp và đại diện bộ, ngành nhằm tìm kiếm giải pháp tháo gỡ những khó khăn trong quá trình chuyển đổi mô hình sản xuất, kết nối thị trường và tăng cường hợp tác giữa hợp tác xã với doanh nghiệp trong chuỗi giá trị bền vững.