Trong thời gian no ấm của ngành hàng không Việt Nam từ năm 2019 về trước, hành khách vẫn có cơ hội, mặc dù là khá thấp để mua được vé máy bay với giá 0 đồng từ Vietjet Air

Nhưng hiện tại, việc mua được một chiếc vé máy bay với giá vài chục ngàn đồng (chưa bao gồm tiền thuế phí) từ các hãng hàng không nội địa, đã trở thành một điều khá dễ dàng.

Thi nhau tung ra thị trường vé "siêu rẻ"

Hôm 9/3, Bamboo Airways của ông Trịnh Văn Quyết công bố mở bán các chuyến bay từ Hà Nội/TP. Hồ Chí Minh đến Rạch Giá (Kiên Giang) với giá vé chỉ từ 36.000 đồng/người/lượt (chưa bao gồm các loại thuế phí). Tất nhiên là không phải khách hàng nào cũng có thể dễ dàng đặt được loại vé này thì hãng này lại “bủa vây” hàng loạt các chặng bay giá rẻ khác để hút khách. Ví dụ như chương trình săn vé trong ngày thứ tư (10/3), có cơ hội đặt được mức giá 36.000 đồng/chặng cho Hà Nội - Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh - Phú Quốc...Thời gian bay cho phép kéo dài đến cuối tháng 10/2021.

Nhưng giá vé của Bamboo Airways chưa phải là rẻ nhất. Từ cuối tháng 1, trước dịp Tết Nguyên đán, hãng bay mới ra mắt là Vietravel Airlines đã đi theo chiêu bài mà hãng hàng không chi phí thấp là Vietjet Air đã áp dụng từ nhiều năm nay là mở bán 50.000 vé bay với giá 0 đồng (chưa bao gồm thuế phí) cho những chặng bay nội địa (kèm một số điều kiện về thời gian cất cánh).

Còn nếu không may để trượt mất tấm vé 0 đồng, khách hàng cũng dễ dàng mua được cả một tour du lịch trọn gói, ví dụ như TP Hồ Chí Minh - Đà Lạt với giá chỉ có 990.000 đồng/người bao gồm cả vé máy bay có khứ hồi và khách sạn 3 sao trong thời gian 3 ngày. Nếu có tiền hơn, từ đầu tháng 3/2021, khách có thể đặt vé từ TP Hồ Chí Minh đến Đà Lạt với giá tiền xấp xỉ 2 triệu đồng nhưng bao gồm tất cả vé máy bay khứ hồi và tour du lịch hút khách đến các điểm nổi tiếng ở Đà Lạt, khách sạn 3 sao...Số tiền này chỉ bằng 1/3 so với số tiền mà hành khách phải tự bỏ ra nếu đi du lịch cùng thời gian, địa điểm.

Thậm chí, nếu không cần mua vé máy bay và khách sạn kèm tour thì hãng Vietravel Airlines vẫn có thể bán vé cho khách với giá chỉ từ 26 ngàn đồng (chưa bao gồm thuế phí). Điều đó cho thấy rằng, chiến lược của Vietravel Airlines hướng đến cũng là tận dụng hết mọi kênh bán có thể và giá nào cũng bán để có thể cất cánh ba máy bay mà hãng hiện đang sở hữu.

Tất nhiên là hai hãng bay lớn còn lại là Vietnam Arilines và Vietjet Air cũng không thể ngồi yên trong “cuộc đua giá rẻ" này.

Trung tuần tháng 2/2021, Hãng hàng không quốc gia (Vietnam Airlines) mở bán 1 triệu vé đồng giá 88.000 đồng/người/lượt (chưa bao gồm thuế phí). Nếu tính cả tiền thuế phí cho loại vé này là 567 ngàn đồng/ người/lượt, đến tất cả những điểm nội địa, thời gian bay từ cuối tháng 2 cho đến cuối năm. Một triệu vé giá rẻ lập tức được bán hết. Theo dự kiến, có thể đến cuối tháng này, sẽ có một lượng vé rẻ rất lớn nữa, dưới 100.000 đồng/vé/lượt lại được tung ra.

Để có thêm nguồn tiền, tránh tình trạng ghế trống, Vietnam Airlines còn mở thêm chương trình bán vé ghế trống để giúp gia tăng thêm nguồn thu. Tất cả các vé trước, sau, bên cạnh ghế đã đặt của khách nếu trống đều có thể mua với giá 55.000 đồng/ghế.

Còn Vietjet Air lại đưa ra chính sách không tính tiền hành lý ký gửi đối với khách mua vé của hãng. Thông thường, mức hành lý ký gửi nặng tới 20 kg sẽ mang về thêm cho hãng từ 150.000 đồng trở lên /kiện, thậm chí nguồn thu còn cao hơn giá vé thực thu về. Nhưng hiện nay, để cạnh tranh hút khách, hãng cũng tặng luôn nguồn thu này. Và mở thêm hạng vé Deluxe đi kèm nhiều tiện ích, là hạng vé cao hơn hạng vé Econonomy thông thường nhưng chỉ với giá từ 399 ngàn đồng.

Hạ giá vé để có khách

Với những mức giá siêu rẻ như trên, thực tế các hãng không hề tăng thêm doanh thu vì phần thu nhiều trên mỗi vé phần đa thuộc về các loại thuế phí. Ví dụ, giá vé 88.000 đồng/chiều mà Vietnam Airlines tung ra, hành khách thực trả 567.000 đồng/vé thì có đến 479.000 đồng là trả cho các loại thuế phí.

Đối với các chuyến bay nội địa thì khách hàng phải trả thêm phí an ninh soi chiếu, phí sân bay...nộp về cho ngân sách nhà nước qua Tổng công ty cảng hàng không. Các hãng bay có thể thu thêm (khác nhau) các loại phí khác như phí quản trị hệ thống, phí thanh toán... nên dù giá khởi điểm của tấm vé rẻ nhưng giá cuối cùng đến tay khách hàng có thể không còn cực rẻ như giá ban đầu. Đây cũng là điều mà hành khách phải cân nhắc khi đặt mua vé giá rẻ. Ngoài ra, vé giá rẻ luôn kèm theo một số điều kiện ràng buộc khác.

Không hãng bay nào muốn bán nhiều vé rẻ hay mở những đường bay ngách đến những địa điểm mà doanh thu/chuyến bay thấp nhưng không thể để tình trạng máy bay nằm không mà vẫn tiêu tốn hàng loạt chi phí cố định. Cũng vì dịch bệnh covid-19, đóng cửa đường bay quốc tế, khách nội địa giảm sút nghiêm trọng, cộng thêm mùa thấp điểm nên nhiều vé máy bay thậm chí giá còn rẻ hơn xe khách liên tỉnh.

Doanh thu hợp nhất năm 2020 của Vietnam Airlines ước đạt khoảng 42.523 tỉ đồng. Trong đó, công ty mẹ ước đạt 32.983 tỉ đồng, đều vượt so với kế hoạch đề ra lần lượt là 1.937 tỉ đồng (4,8%) và 448 tỉ đồng (1,4%). Nhưng số lỗ hợp nhất dự kiến vào khoảng 14.445 tỉ đồng. Mức lỗ sẽ giảm thêm khoảng 2.858 tỉ đồng khi hãng này hoàn tất các thủ tục điều chỉnh khấu hao và phân bổ chi phí sửa chữa bảo dưỡng theo chính sách hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn từ phía Chính phủ.

Hãng hàng không Vietjet Air đạt doanh thu hợp nhất năm 2020 vào khoảng 18.210 tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế hợp nhất là 70 tỉ đồng tới từ việc cơ cấu lại tài sản và lợi nhuận doanh thu phụ trợ phần nào bù đắp cho doanh thu vé máy bay sụt giảm nghiêm trọng.

Riêng Bamboo Airways tự công bố rằng hãng này lãi 400 tỉ năm 2020 nhưng Báo cáo tài chính riêng của hãng lại không được công khai để xác định doanh thu và lợi nhuận thực tế như thế nào.