Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn khẳng định rằng gạo sản xuất không hề thiếu, cung cấp đầy đủ cho nhu cầu tiêu dùng trong nước, thậm chí còn dư thừa để xuất khẩu. Các doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu gạo từ Ấn Độ về để chế biến và làm thức ăn chăn nuôi

Thông tin gần đây có thông tin Việt Nam lần đầu tiên nhập khẩu một lượng lớn gạo từ Ấn Độ, nhiều ý kiến nhận định rằng đây là điều bất thường, bởi vì Việt Nam vốn vốn luôn nằm trong top những nước xuất khẩu gạo nhiều nhất trên thế giới. Thế nên, việc Việt Nam đột nhiên nhập khẩu gạo từ Ấn Độ liệu có phải do trữ lượng gạo trong nước đang ngày càng thiếu hụt là một dấu hỏi lớn với mọi người.

Cục trưởng của Cục trồng trọt (thuộc Bộ NN-PTNT) - ông Nguyễn Như Cường cho biết, chúng ta nhập khẩu gạo không phải do nguồn cung thiếu. Theo ông Nguyễn Như Cường, đến thời điểm hiện tại, Việt Nam vẫn dư thừa lương thực bời vì tính trong năm 2020, Việt Nam đã sản xuất được hơn 42,8 triệu tấn thóc.

Bên cạnh đó, bước sang năm 2021, tại các địa phương trên cả nước vẫn sản xuất lúa như bình thường. Đặc biệt, là tại đồng bằng sông Cửu Long, trong tháng 1/2021 tới đây sẽ bước vào vụ thu hoạch Đông Xuân sớm, dự kiến sản lượng đạt con số 1,2 triệu tấn thóc. 

“Tôi dám khẳng định chúng ta nhập khẩu gạo từ Ấn Độ không phải vì lượng gạo trong nước thiếu. Gạo Việt Nam chúng ta sản xuất ra đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng ở trong nước, và còn dư thừa nhiều để xuất khẩu”, ông Nguyễn Như Cường nói. Khoảng 70.000 tấn gạo chúng ta nhập của Ấn Độ đều là gạo 100% tấm. Mặt hàng này nhập về chủ yếu để chế biến và làm thức ăn chăn nuôi.

Ngày trước, ông Nguyễn Như Cường đã từng ăn thử loại gạo 100% tấm này nhập từ Ấn Độ. Gạo loại này rất khó ăn, không ngon bằng gạo của Việt Nam sản xuất, ông chia sẻ thêm.

Nói về tình hình sản xuất lúa gạo của Việt Nam trong năm mới 2021 này, ông Nguyễn Như Cường cho hay, hạn mặn vẫn sẽ tiếp tục xảy ra, nhưng Bộ NN-PTNT, phối hợp cùng các cơ quan chuyên môn và các địa phương đã xây dựng sẵn kế hoạch né hạn mặn bằng việc đẩy sớm lịch gieo cấy, thay đổi cơ cấy giống lúa.

Như vụ Đông Xuân sớm ở đồng bằng sông Cửu Long sắp được thu hoạch tới đây chính là diện tích lúa mà chúng ta thực hiện đẩy sớm vụ để không chịu ảnh hưởng bởi hạn mặn. Theo ông Nguyễn Như Cường, sản lượng lúa năm nay của Việt Nam dự kiến sẽ đạt khoảng gần 43 triệu tấn lúa.

Vậy Việt Nam nhập khẩu gạo để làm gì

Một doanh nghiệp gạo có trụ sở đặt tại TP Hồ Chí Minh cho biết, loại gạo nhập khẩu của Ấn Độ chủ yếu được sử dụng làm thức ăn cho chăn nuôi và nấu bia. Nguyên nhân tất nhiên là do chất lượng gạo quá kém.

Ông Nguyễn Quang Hòa, hiện đang là giám đốc một doanh nghiệp xuất khẩu về gạo, cho biết rằng, các doanh nghiệp Việt Nam nhập khẩu gạo từ Ấn Độ chủ yếu là nhập gạo tấm về để chế biến bún, bánh hoặc làm thức ăn gia súc, làm bia.

Nguyên nhân theo ông Hòa cho biết là do giá gạo của Ấn Độ hiện nay đang thấp hơn so với giá gạo của Việt Nam cùng loại. Chưa kể về việc thuế nhập khẩu gạo tấm rất thấp nên nếu các doanh nghiệp nhập khẩu loại hàng này từ Ấn Độ về để chế biến thì sẽ có nhiều lợi thế hơn.

Ngoài những lý do về giá và thuế, sở dĩ trong năm nay các doanh nghiệp Việt Nam vẫn nhập gạo tấm từ Ấn Độ bởi vì trong vài năm trở lại đây, Việt Nam ta chủ trương giảm diện tích gieo trồng lúa chất lượng trung bình như IR40404, tăng diện tích trồng lúa thơm, và các loại lúa chất lượng cao. Do đó, phân khúc gạo giá rẻ, gạo cấp thấp, gạo tấm để phục vụ cho ngành chế biến đang bị thiếu.

Theo số liệu được đưa ra của Tổng cục Thống kê, gieo trồng lúa trong năm 2021 tiếp tục xu hướng tăng cao tỷ lệ sử dụng giống lúa có chất lượng cao lên trên 74% (cao hơn nhiều so với mức 50% của năm 2015). Gạo chất lượng cao có tỉ trọng chiếm trên 85% lượng gạo xuất khẩu đã góp phần đẩy giá gạo xuất khẩu bình quân từ 440 USD/tấn vào năm 2019 lên thành 496 USD/tấn năm 2020.

Bộ NN-PTNT cho biết tính riêng trong tháng 12/2020, loại gạo 5% tấm của Việt Nam được bán với giá từ 495-500 USD/tấn. So sánh trong vòng một thập kỉ qua thì đây là mức giá cao nhất và một lần nữa đưa quốc gia Việt Nam lên ngôi vị số 1 thế giới về giá bán gạo.

Đối với tình hình sản xuất lúa gạo trong năm 2020, những vựa lúa nông sản ở nước ta đồng loạt thông báo trúng mùa lớn, sản lượng lúa đạt con số gần 43 triệu tấn. Do đó, gạo Việt Nam không chỉ làm tròn trách nhiệm đảm bảo cung cấp đủ lương thực mà còn phục vụ cho ngành xuất khẩu, thu về tới 3,1 tỷ USD, tăng khoảng 9,3% so với cùng kì năm 2019.