Bộ Tài chính cảnh báo: "Số doanh nghiệp FDI (có vốn đầu tư nước ngoài) kinh doanh có lãi chiếm tỷ lệ rất ít, mới chỉ đạt 45% tổng số doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp được đầu tư rất nhiều nhưng lại chịu số lỗ lớn và lỗ kéo dài liên tục trong nhiều năm

Báo cáo kết quả tổng hợp, phân tích tài chính năm 2019 của các doanh nghiệp FDI của Bộ Tài chính dễ dàng nhận thấy, rất nhiều doanh nghiệp FDI đều báo lỗ.

Hơn một nửa doanh nghiệp FDI không có lãi

Theo Bộ Tài chính, năm 2019 có chỉ có gần 9.500 doanh nghiệp báo lãi, chiếm tỷ lệ 45% trên tổng số doanh nghiệp FDI. Tổng số lãi là hơn 518,5 nghìn tỷ đồng. Số lượng doanh nghiệp có lãi tăng hơn 18% so với năm 2018.

Bên cạnh đó, năm 2019 vẫn có tới gần 12,5 nghìn doanh nghiệp báo lỗ với số lỗ là gần 131,5 nghìn tỷ đồng.

Bộ Tài chính cũng cho biết thêm, một số nhóm ngành trong hai năm liên tiếp chịu lỗ, và số lỗ năm trước nhiều hơn năm sau bao gồm sản xuất thép, sắt và một số kim loại khác (một phần có thể là do năm 2019 giá thép toàn cầu vẫn đang có xu hướng giảm); xăng dầu, dầu khí, nhiên liệu khí khác và các sản phẩm hóa dầu; viễn thông và phần mềm.

Tính đến hết năm 2019, lũy kế lên đến gần 15 nghìn doanh nghiệp báo lỗ, chiếm tỷ lệ 66% tổng số doanh nghiệp, với tổng số tiền lỗ lên tới hơn 520 nghìn tỷ đồng.

Bộ Tài chính cho biết số lượng doanh nghiệp FDI có dữ liệu báo cáo tài chính đầy đủ để phân tích là 22.603 doanh nghiệp (chiếm khoảng 90,2% tổng số 25.054 doanh nghiệp FDI tính đến hết năm 2019). Trong đó, hơn 3.500 doanh nghiệp lỗ nặng năm 2019, chiếm 15,7% trong tổng số doanh nghiệp có báo cáo, tăng lên 24,2% so với số doanh nghiệp lỗ nặng năm 2018. Trong tổng số doanh nghiệp này, hơn 2.100 doanh nghiệp vẫn có doanh thu tăng trưởng hằng năm.

Nhóm doanh nghiệp FDI của các nhà đầu tư đến từ châu Âu (Pháp, Đan Mạch, Hà Lan, Luxembourg) có mức sinh lời cao nhất.

Nhóm doanh nghiệp của các quốc gia và vùng lãnh thổ có vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam lớn nhất bao gồm Hàn Quốc, Nhật Bản, British Virgin Islands, Singapore, Đài Loan có khả năng sinh lời ở mức tạm chấp nhận được. Nhóm doanh nghiệp FDI từ Hồng Kông và Trung Quốc có khả năng sinh lời thấp hơn.

Một số quốc gia và vùng lãnh thổ khác nằm trong top 30 quốc gia đầu tư lớn nhất vào Việt Nam như Darussalem Brunei, Thổ Nhĩ Kỳ, Samoa, Canada, Australia và Indonesia đều có cùng kết quả chịu lỗ.

Cứ 3 doanh nghiệp FDI của Việt Nam thì có 2 doanh nghiệp không có lãi, 1 doanh nghiệp còn lại có lời. Đặc điểm chung của nhóm doanh nghiệp này là đều có vốn chủ sở hữu âm.

Doanh thu vẫn tăng

Theo báo cáo thường niên của Bộ Tài chính, doanh thu của các doanh nghiệp FDI năm 2019 đạt con số hơn 7,1 triệu tỷ đồng, tăng hơn 11,2% so với doanh thu năm 2018. TP HCM hiện nay là địa phương có mức quy mô doanh thu của các doanh nghiệp FDI cao nhất cả nước, với tổng doanh thu năm 2019 là trên 1,2 triệu tỷ đồng. Theo sau đó lần lượt là Bắc Ninh, Thái Nguyên, Đồng Nai, Bình Dương và thủ đô Hà Nội.

Doanh thu của những khu vực này tập trung chủ yếu vào 6 lĩnh vực kinh doanh chính trong tổng số 29 lĩnh vực kinh doanh. Chỉ riêng 6 lĩnh vực này đã chiếm gần 75% tổng doanh thu của tất cả các doanh nghiệp FDI trên khắp cả nước. 6 lĩnh vực đó bao gồm: thiết bị quang học; dệt, may, da giày; linh kiện điện tử, thương mại, bán buôn, bán lẻ; máy vi tính và thiết bị ngoại vi máy tính, hóa chất, nhựa, hóa mỹ phẩm; công nghiệp chế biến thực phẩm, rượu bia nước giải khát và đồ uống khác; sản xuất lắp ráp ô tô xe máy và xe có động cơ khác...

Báo cáo lợi nhuận trước thuế của các doanh nghiệp FDI năm 2019 đạt trên 385 nghìn tỷ đồng, tăng hơn gần 30 nghìn tỷ (khoảng 8,2%) so với năm 2018. Lợi nhuận sau thuế là hơn 324 nghìn tỷ đồng, tăng gần 6,4% so với năm 2018.

Bộ Tài chính nhận định, tốc độ tăng trưởng doanh thu, tài sản và vốn đầu tư của chủ sở hữu doanh nghiệp năm 2019 thấp hơn so với những năm trước nhưng vẫn ở mức độ cao, cho thấy rằng hoạt động của các doanh nghiệp FDI vẫn đang duy trì ổn định.

Doanh nghiệp FDI có đóng góp ngày càng cao vào ngân sách nhà nước chứng tỏ khu vực này đang dần chiếm được vai trò quan trọng hơn vào việc phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, hiệu quả sử dụng tài sản, sử dụng vốn đầu tư tại các doanh nghiệp FDI nhìn chung vẫn còn khá thấp, chưa phát huy được hết tiềm lực của từng doanh nghiệp; các khả năng sinh lời ở một số lĩnh vực vẫn còn kém, ngân sách đóng góp chưa tương xứng với những ưu đãi được hưởng.

Chỉ có 45% tổng số doanh nghiệp FDI có lãi. Còn rất nhiều doanh nghiệp báo lỗ lớn và lỗ liên tục trong nhiều năm liền.

Bộ Tài chính cho biết, hiện tượng đổi giá, trốn thuế vẫn còn diễn ra ở một số doanh nghiệp. Doanh nghiệp thậm chí báo lỗ liên tục nhiều năm liền nhưng vẫn đầu tư thêm, mở rộng sản xuất kinh doanh. Doanh thu từng năm đều tăng nhưng không đủ bù lỗ nên gây ra thất thoát, thiệt hại cho ngân sách của nhà nước.