Hai vấn đề được coi là quan trọng nhất của mỗi lần Đại hội Đảng toàn quốc bao gồm chính sách phát triển đất nước 5 năm sắp tới và nhân sự trúng cử vào Ban chấp hành Trung ương

Các chủ trương và chính sách lớn về thể chế kinh tế, xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại... được Đại hội thông qua sẽ ảnh hưởng to lớn đến sự phát triển của quốc gia.

Tương tự, một vấn đề quan trọng nữa là vấn đề nhân sự Trung ương. Chính sách dù có tốt đến mấy mà không có người xứng tầm thực hiện thì cũng trở thành kém hiệu quả. Ở tầm của một quốc gia là câu hỏi ai sẽ là Tổng bí thư, Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch nước... Ở tầm các bộ thì ai sẽ giữ chức bộ trưởng và ở tầm của từng địa phương thì ai sẽ làm bí thư tỉnh ủy... Vào được Ban chấp hành Trung ương, vào được Ban Bí thư, Bộ Chính trị vẫn luôn là mục tiêu phấn đấu cao cả của biết bao người. Nói một cách rất “con người” thì mục tiêu này hoàn toàn là chính đáng. Đã là con người thì bất cứ ai mà chẳng có chí tiến thủ, mong cầu sự tiến bộ, tiếp tục thăng tiến cao trong sự nghiệp.

Tiêu chí để đánh giá, xem xét và lựa chọn người vào bộ máy Trung ương luôn được đặt ra và có những thay đổi kịp thời trên nhiều phương diện.

Xét về mặt lý thuyết là thông qua đó, đại hội sẽ lựa chọn được những người tốt nhất, phù hợp nhất vào vị trí bộ máy Trung ương để chèo lái con thuyền đất nước đi lên trong 5 năm tới một cách tốt đẹp.

Mấy triệu đảng viên cuối cùng chỉ lựa ra con số khoảng 200 người vào Trung ương tưởng chừng dễ dàng nhưng hóa không hẳn là đơn giản. Vẫn nhiều lần đại hội đã để lọt lưới những kẻ cơ hội, thiếu năng lực, suy thoái và biến chất. Kinh nghiệm 15, 20 năm gần đây cho thấy cho dù có sự chuẩn bị có kỹ đến đâu về nhân sự thì sau này vẫn lộ ra những sai lầm trong những nhân sự đã được lựa chọn, thậm chí xảy ra cả những sai lầm đặc biệt nghiêm trọng. Trong nhiệm kỳ khóa XII, đã có cả ủy viên của Bộ Chính trị, bộ trưởng, ủy viên Trung ương, bí thư tỉnh bị kỷ luật ở mức phạt cao nhất. 

Không phải bỗng dưng mà nhiều nghị quyết Trung ương đã chỉ ra sự tha hóa, tự diễn biến, biến chất và tự chuyển hóa của một số thành phần cán bộ, đảng viên đang nắm giữ các cương vị và chức vụ cao trong hệ thống chính trị thời gian vừa qua. Người đứng đầu Đảng Cộng sản và Nhà nước đã nhiều lần nhấn mạnh tiêu chuẩn của một ủy viên Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư cần phải có bản lĩnh chính trị thật vững vàng, có đầy đủ phẩm chất đạo đức và lối sống trong sáng, là tấm gương mẫu, không tham nhũng, cơ hội, không tham vọng quyền lực, có ý thức gìn giữ và một lòng bảo vệ sự đoàn kết trong Đảng Cộng sản, được quần chúng tin cậy và tín nhiệm.

Đấy là nói dưới góc độ người làm việc trong hệ thống, người đang là đảng viên khi tiến cử người vào Trung ương. Còn đối với dân thường thì sao? Về cơ bản, người dân hầu như không hề có khả năng tác động đến nhân sự Trung ương, dẫu hiện tại có khá nhiều thiết chế đang tồn tại, ví dụ như qua các kênh dân chủ cơ sở, giải quyết khiếu nại, tiếp dân, tố cáo, công khai tài sản cán bộ và công chức...

Dân chúng thường suy nghĩ cũng theo kiểu “bình thường” về nhân sự bên trong Trung ương. Vào Trung ương hiểu cơ bản phải là những người làm được việc có ích giúp cho xã hội, cho người dân.

Con cái chúng ta học hành thuận lợi, giáo viên ra giáo viên, trường học ra trường học, học phí vừa phải, thi cử công bằng, bằng cấp đánh giá đúng thực chất... Nếu được vậy thì ủy viên Trung ương và Bộ trưởng Giáo dục trong con mắt của người dân là nhất, còn nói theo hệ thống thì là lựa chọn chuẩn, phù hợp với tiêu chuẩn và yêu cầu đã đặt ra.

Hoặc trong con mắt của người dân thì câu chuyện về đường sắt trên cao tuyến Hà Đông - Cát Linh qua hàng chục năm còn dang dở dù viện dẫn bất kì lý do gì đi chăng nữa vẫn là minh chứng rõ ràng nhất về sự thiếu quyết liệt của toàn bộ ngành Giao thông và của vị tư lệnh lãnh đạo ngành này. Người dân kỳ vọng một cách “thực dụng” hơn vào người được dự kiến làm Bộ trưởng Bộ Giao thông sẽ hành động kiểu gì đó để nhanh chóng đưa tuyến đường sắt lỗi thời này đi vào hoạt động.

Tương tự như vậy là sự mong đợi, là những tiêu chuẩn rất đời thường dân chúng đặt ra cho các vị lãnh đạo phụ trách các lĩnh vực khác như ngành tài chính, nội vụ, kinh tế, văn hóa...

Từng lĩnh vực mà các vị ủy viên Trung ương phụ trách đều tác động ít nhiều đến đời sống của người dân. Tiêu chuẩn “lòng dân” là thước đo thực đúng nhất, chuẩn nhất khi xem xét cán bộ vào Trung ương và kết quả công việc thực tế của họ.

Nói một cách dân dã thì chính là người dân trông đợi ở mỗi nhiệm kỳ đại hội cuộc sống trở nên dễ chịu và khấm khá hơn. Cải cách mà tiền thuốc men khám, chữa bệnh, học phí tăng cao vượt quá khả năng của dân chúng thì cải cách đó là sự thất bại. Cải cách đội ngũ cán bộ, công nhân viên chức mà tình trạng tham nhũng và tha hóa của đội ngũ này ngày càng gia tăng thì cũng là sự thất bại. Và nếu tình trạng đó xảy ra thì dân chúng tha thiết, mong chờ việc xử lý nghiêm khắc đối với thành phần, các vị ủy viên Trung ương chịu trách nhiệm các mảng công việc tương ứng.

Phải khắc phục bằng được tư tưởng vào được Trung ương là xong, là yên thân, là chắc ghế. Đã đến lúc nghiêm khắc thực hiện nguyên tắc có vào, có ra từ bên trong Ban chấp hành Trung ương ngay tại nhiệm kỳ đại hội lần này.

Để làm được điều đó cần phải có sự đánh giá chính xác và khách quan về kết quả làm việc của từng vị ủy viên Trung ương. Làm được điều cốt lõi này cũng chính là đã tạo ra sự công bằng, tạo ra động lực cho các vị cán bộ Trung ương đang phụ trách những công việc khác nhau theo phân công.

Chính sách do Trung ương định ra đúng đắn, nhân sự lựa chọn ra đúng đắn và việc thực hiện đúng chính sách là yêu tố quyết định cho sự phát triển của quốc gia. Có được 3 cái đúng này chính là niềm hạnh phúc to lớn nhất của dân tộc, của đất nước.