Năm 2019, Soya Garden báo lỗ gần 62 tỷ đồng. Thêm cú “đấm bồi” từ đại dịch Covid-19, doanh nghiệp này phải đóng cửa 40/50 cơ sở trên toàn quốc

Người đi qua con phố Giang Văn Minh, Hà Nội vẫn thấy cảnh biển hiệu cơ sở cũ của Soya Garden đang bị bóc nham nhở, chưa có ai thuê lại mặt bằng. Còn cơ sở ở khu vực Hapulico thông báo tạm ngừng hoạt động để bảo trì hạ tầng, chưa hẹn ngày đón khách trở lại.

Soya Garden chỉ mất 3 năm để đạt được con số 50 cửa hàng tại thị trường Việt Nam, tuy nhiên, dịch Covid-19 đã khiến thương hiệu này phải đóng cửa 80% số đó, về lại con số 10.

Chuỗi cửa hàng tự nhận là kinh doanh những sản phẩm từ đậu nành chuẩn hữu cơ đầu tiên tại Việt Nam thuộc CTCP Soya Garden. Doanh nghiệp được thành lập vào tháng 10/2015, ngành nghề đăng ký kinh doanh chính là nhà hàng và những dịch vụ ăn uống phục vụ lưu động.

Soya Garden có trụ sở chính tại phường Yên Hòa, quận Cầu Giấy. Tháng 8/2020, bà Nguyễn Thị Ngọc (sinh năm 1986) trở thành người đại diện về mặt pháp luật, đồng thời là tổng giám đốc công ty, thay cho nhà sáng lập Hoàng Anh Tuấn.

3 năm mở 50 cửa hàng

Tháng 4/2016, cửa hàng đầu tiên của Soya Garden được khai trương tại Ô Chợ Dừa, Hà Nội. Cùng năm đó, chi nhánh thứ hai xuất hiện ở phố Vũ Phạm Hàm và được đầu tư nhiều hơn về phần không gian. Khách hàng thời điểm đó chủ yếu là nữ giới văn phòng, từ 22 tuổi trở lên.

Chỉ trong vòng một năm sau, mô hình này mở thêm 8 cơ sở nữa tại thị trường miền Bắc. Dù có tốc độ mở rộng chi nhánh nhanh, thế nhưng Soya Garden chưa thể tạo tiếng vang lớn trên thị trường F&B (thực phẩm và đồ uống) giống như Highlands, The Coffee House, Gongcha hay Aha từng làm.

Phải đến cuối năm 2017, khách hàng mới biết đến Soya Garden nhiều hơn sau khi hai nhà sáng lập Hoàng Anh Tuấn và bà Hoàng Thu Thủy (hai chị em ruột) lên Shark Tank Việt Nam kêu gọi đầu tư 15 tỷ đồng đổi lại 20% cổ phần công ty.

Nhóm startups đặt tham vọng xây dựng chuỗi cửa hàng cạnh tranh trực tiếp với các sản phẩm từ sữa bò và sữa động vật bằng sữa đậu nành. “Mục tiêu của Soya Garden là nhanh chóng Nam tiến với 5 cửa hàng đầu tiên tại thị trường 13 triệu dân của TP Hồ Chí Minh”, ông Tuấn khi đó nói.

Trên sóng truyền hình, nhà sáng lập của Soya Garden chia sẻ rằng đã thực góp vốn 3 tỷ đồng, trong khi vốn điều lệ trên giấy phép kinh doanh chỉ ghi vỏn vẹn 30 triệu đồng.

Nguồn thu năm đầu tiên đối với 2 cửa hàng là 3,6 tỷ đồng. Doanh số hàng tháng của 10 cửa hàng trong năm 2017 dao động từ 250-300 triệu đồng, trung bình 8-10 triệu đồng/ngày. Trong đó, giá nguyên vật liệu chiếm 23-25% giá bán sản phẩm.

Nhưng lợi nhuận doanh nghiệp gần như bằng 0. Chỉ có Shark Nguyễn Ngọc Thủy đưa ra lời đề nghị sở hữu toàn quyền kiểm soát tài chính doanh nghiệp và nắm giữ 45% cổ phần với 4 tỷ đồng và 11 tỷ là trái phiếu, cùng với điều kiện về một lộ trình hoàn vốn trong vòng 3 năm. Bù lại, Soya Garden sẽ được tiếp cận tập khách hàng đang có tại chuỗi hệ thống giáo dục Apax English và các trung tâm làm đẹp.

Chuỗi kinh doanh đậu nành hữu cơ đồng ý bắt tay cùng vị chủ tịch Tập đoàn Giáo dục Egroup. Sau đó, số vốn Shark Thủy thực tế đã đầu tư vào Soya Garden lên đến 20 tỷ đồng.

Tới đầu năm 2019, Tập đoàn EGroup tiếp tục rót thêm 45 tỷ đồng vào thương hiệu sữa đậu nành này. Tháng 4/2019, sau lần thứ 3 đầu tư, tập đoàn đã nâng tổng số vốn tại Soya Garden lên hơn 100 tỷ đồng.

Nhờ số vốn khủng, Soya Garden liên tục mở mới, cho hoạt động tổng cộng 50 cửa hàng vào cuối năm 2019. Doanh nghiệp cũng đặt tham vọng có 300 cửa hàng trong năm 2020, đồng thời có mặt tại các thị trường lớn trong khu vực như Hàn Quốc, Thái Lan, Nhật Bản...

1 năm đóng của 80% các cơ sở

Khi chưa kịp đạt được 1/2 con số đề ra, Soya Garden đã buộc phải thu hẹp hơn nửa hệ thống. Khoảng thời gian từ cuối năm 2019 đến giữa năm 2020, Soya Garden chỉ còn cho hoạt động 18 cửa hàng ở phía Bắc và 5 điểm bán ở phía Nam.

“Giống như tất cả chuỗi F&B, Soya Garden cũng chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19. Nếu xem xét thêm khía cạnh là người mới ở thị trường với hầu hết cửa hàng đều ở vị trí đắc địa, tổn thương của chúng tôi thậm chí còn sâu sắc hơn người khác rất nhiều", ông Hoàng Anh Tuấn chia sẻ hồi tháng 5/2020.

Theo ông Hoàng Anh Tuấn, đây là hành động tái cơ cấu doanh nghiệp, bỏ bớt các cửa hàng hoạt động thiếu hiệu quả, giữ lại những địa điểm có vị trí đẹp và đem lại doanh thu tốt, đồng thời ra mắt mô hình mới tiết kiệm chi phí thuê mặt bằng và nhân viên hơn.

Còn Shark Nguyễn Ngọc Thủy cho biết Soya Garden đang trong quá trình tối ưu hóa mô hình. "Trước đây, chúng tôi tập trung vào không gian trải nghiệm tại chỗ, nhưng sau một thời gian hoạt động thì chung tôi lại đánh giá rằng những mô hình ít chỗ ngồi, ví dụ như kiosk, và đẩy mạnh giao hàng tận nơi sẽ đem lại hiệu quả hơn”, chủ tịch Egroup nói.

Trước đó, trong hai năm 2017 và 2018, Soya Garden thu về lần lượt 1,3 tỷ và 20 tỷ, lợi nhuận gộp tương ứng là gần 375 triệu đồng và 13 tỷ đồng. Doanh nghiệp sở hữu biên lãi gộp không cao với các thương hiệu cùng ngành, và sau khi khấu trừ chi phí, Soya Garden đều ghi nhận mức lỗ thuần.

Tại thời điểm kết thúc năm 2019, Soya Garden có tổng tài sản 141 tỷ đồng và vốn chủ sở hữu lên đến trên 29 tỷ.

Sau Tết Nguyên đán 2021, chuỗi kinh doanh đậu nành hữu cơ này tiếp tục cắt giảm thêm một loạt cơ sở. Hiện chỉ còn 9 cửa hàng hoạt động tại thủ đô Hà Nội, 1 tại TP Hồ Chí Minh.