Đầu tư gần 43 tỷ đồng làm phim "Trạng Tí", Ngô Thanh Vân cảm thấy lo lắng khi phim bị một số bộ phận khán giả tẩy chay vì vấn đề bản quyền
Chiều ngày 24/1, Ngô Thanh Vân - nhà sản xuất phim Trạng Tí - tổ chức buổi showcase giới thiệu phim tại TP Hồ Chí Minh. Hơn một tháng qua, phim bị một bộ phận không nhỏ khán giả đòi tẩy chay vì cho rằng êkíp phim vi phạm quyền tác giả khi làm việc với công ty Phan Thị - theo pháp luật là chủ sở hữu bản quyền truyện tranh Thần đồng đất Việt (kịch bản gốc), thay vì làm việc với họa sĩ Lê Linh - cha đẻ của bộ truyện. Nhiều người cho biết sẽ không bỏ tiền xem phim vì êkíp thực hiện chưa trả đủ quyền lợi xứng đáng cho họa sĩ.
Luật sư Nguyễn Đức Hoàng - đại diện pháp lý từ phía nhà sản xuất - khẳng định quá trình đàm phán mua bản quyền và thực hiện bộ phim hoàn toàn đúng theo pháp luật. Luật sư giải thích họa sĩ Lê Linh chỉ có quyền tác giả với bốn nhân vật chính của truyện tranh, quyền sở hữu vẫn là của công ty Phan Thị.
Ngô Thanh Vân chia sẻ sự việc khiến cô và êkíp rơi vào tình cảnh khốn đốn thời gian qua. Khi thấy trên mạng xã hội, có nhiều người kêu gọi không đi xem phim, cô hoang mang, không biết nên dừng lại hay cố gắng tiếp tục dự án. Cô nói rằng: "Tôi không muốn làm một phim có chiều sâu nội dung tốt nhưng lại bị khán giả chỉ trích bởi những yếu tố ngoài lề". Điều nhà làm phim này cảm thấy tiếc nhất là khiến các diễn viên nhí bị liên lụy vì những ý kiến tiêu cực trên mạng xã hội. Dù tổ chức showcase, êkíp cũng không giới thiệu dàn cast vì tránh mang tiếng xấu "đưa các em nhỏ ra làm bình phong".
Ngô Thanh Vân tự nhận mình có lỗi vì không nhận ra khúc mắc trong vụ tranh chấp bản quyền tác giả giữa họa sĩ Lê Linh và công ty Phan Thị, khiến phim bị ảnh hưởng. Là fan của bộ truyện Thần đồng đất Việt, cô ấp ủ mong muốn đưa bộ truyện lên màn ảnh rộng từ hồi năm 2015. Năm đó khi tìm đến công ty Phan Thị mua bản quyền, ban đầu Ngô Thanh Vân bị từ chối vì phía công ty lo êkíp của cô không đủ khả năng chuyển tải sức hút của bộ truyện, khiến các fan bộ truyện thất vọng. Ngô Thanh Vân mất hơn hai năm thuyết phục và được công ty Phan Thị đồng ý vào năm 2018.
Cuối năm 2018, vụ kiện bản quyền tác giả Thần đồng đất Việt giữa họa sĩ Lê Linh và công ty Phan Thị gây xôn xao dư luận. Lúc đó, bộ phim đã được khởi quay. Lo phim bị ảnh hưởng, Ngô Thanh Vân liên lạc với công ty Phan Thị và được công ty này đảm bảo bản quyền cho phim, đồng thời chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu tranh chấp xảy ra. Chị có gặp họa sĩ Lê Linh, mời anh đóng góp ý tưởng cho dự án, song vị họa sĩ đã từ chối vì đang tham gia kiện tụng.
Cuối năm 2019, trong phiên tòa phúc thẩm, đã xác định họa sĩ Lê Linh là "cha đẻ" bốn nhân vật chính trong bộ truyện (quyền sở hữu vẫn thuộc về công ty Phan Thị). Khi này, Ngô Thanh Vân tiếp tục có lời mời Lê Linh làm cố vấn. Nhưng vị họa sĩ tiếp tục từ chối, cho rằng bây giờ tham gia cũng đã muộn, phim đã quay xong. Khi phim cho công chiếu teaser vào năm 2020 và gặp phải hiệu ứng tẩy chay từ phía khán giả, cô lại mời họa sĩ Lê Linh tham gia vào dự án, đề nghị một khoản thù lao với vai trò tư vấn nhưng anh tiếp tục lắc đầu.
Ngô Thanh Vân cho rằng êkíp đoàn làm phim đã có thái độ cầu thị khi ba lần đề nghị họa sĩ Lê Linh tham gia dự án. Nhà sản xuất cũng khẳng định rằng không có chuyện cô bắt tay với ty Phan Thị "o ép" họa sĩ Lê Linh như một số thông tin trên mạng xã hội bịa đặt ra, vì đã trả đầy đủ phí tác quyền khi ký hợp đồng với công ty Phan Thị. Để tri ân họa sĩ Lê Linh, trên poster mới nhất, êkíp có ghi dòng chữ: "Từ những nhân vật được sáng tạo bởi họa sĩ Lê Linh".
Với Ngô Thanh Vân, con số 43 tỷ đồng là kinh phí khá lớn cho một phim thiếu nhi, do êkíp đầu tư mạnh vào phần kỹ xảo và xây một ngôi làng mới ở Ninh Bình. Theo cô, con số này sẽ vẫn chưa dừng lại do phim đang trong giai đoạn hậu kỳ. "Đây là bài học đắt giá cho bản thân tôi ở những dự án sau, nhất là với dòng phim chuyển thể", Ngô Thanh Vân chia sẻ.
Ngoài vụ lùm xùm với "cha đẻ" của bộ truyện, phim còn bị nhiều khán giả mạng cho rằng chưa tôn trọng nguyên tác. Chẳng hạn như trong truyện, bổ tử (tức miếng vải thêu lên áo) của Trạng Tí có in hình bản đồ chữ S, tuy nhiên trong trailer lại được đổi thành hình cá chép.
Đạo diễn Phan Gia Nhật Linh giải thích đây là ý tưởng của anh. Ban đầu, vị đạo diễn viết một kịch bản khác cho phim: Tí sẽ trải qua nhiều kỳ thi hội, đình để trở thành Trạng Nguyên. Trước thời điểm lên kinh ứng thí, Tí được mẹ may tặng cho một bổ tử hình cá chép, ngụ ý rằng chúc con vượt vũ môn. Kịch bản sau đó đã phải thay đổi vì không đủ kinh phí, song đạo diễn Nhật Linh vẫn giữ ý tưởng này. Anh cho rằng khi ra rạp, khán giả tự khắc sẽ hiểu điều mà êkíp muốn cài cắm". Thật ra, nếu xét theo bối cảnh Hậu Lê như trong truyện, việc Trạng Tí mặc bổ tử hình bản đồ chữ S của Việt Nam là sai về lịch sử. Nếu chúng tôi giữ nguyên như trong truyện cũng sẽ bị khán giả chất vấn là sai về thông tin niên đại mà thôi", anh nói.
Phan Gia Nhật Linh nhận lời làm đạo diễn của bộ phim vì thấy chưa có một phim thiếu nhi nào của Việt Nam được đầu tư chỉnh chu cho trẻ em - theo cách mà Hollywood làm được từ lâu với những Harry Potter, Biên niên sử Narnia... Hoài bão của Nhật Linh là thực hiện Trạng Tí thành nhiều phần phim, tập đầu sẽ giải thích origin (nguồn gốc) của Trạng Tí. "Muốn làm được điều đó, phim ra mắt sắp tới phải được khán giả đón nhận. Tôi hy vọng công chúng ủng hộ và cho êkíp cơ hội để Trạng Tí được quay trở lại với phần hai, ba và nhiều phần khác nữa", anh nói.
Họa sĩ Lê Linh cho biết rằng trong quá trình xảy ra vụ kiện, Ngô Thanh Vân từng liên lạc và mời anh vào êkíp, nhưng anh đã từ chối vì đang tranh chấp và vì bộ đã khởi quay. Sau này, nhà sản xuất tiếp tục ngỏ ý khi gửi một khoản thù lao và mời anhlàm cố vấn, song anh tiếp tục từ chối vì cho rằng bản thân không có đóng góp gì cho phim. Khi họa sĩ Lê Lin kể lại quá trình 12 năm đằng đẵng đòi lại quyền tác giả bốn nhân vật chính trong Thần đồng đất Việt trên mạng xã hội, nhiều fan ruột của bộ truyện lên tiếng ủng hộ anh và tẩy chay phim. "Tôi chỉ đơn giản là giãi bày tâm tư. Trạng Tí không hề liên quan gì đến tôi, lựa chọn xem hay không hoàn toàn là ở khán giả", họa sĩ Lê Linh nói.
Bộ truyện Thần đồng đất Việt - tác phẩm nổi tiếng do họa sĩ Lê Linh và công ty Phan Thị thực hiện - ra mắt đầu năm 2002. Truyện lấy bối cảnh thời nhà Hậu Lê, kể câu chuyện và cuộc đời của Lê Tí - một trạng nguyên của nước Đại Việt - cùng những người bạn tri kỉ là Sửu Ẹo, Dần Béo, Cả Mẹo. Tí là một cậu bé hiếu thảo, ham học hỏi và có trí thông minh hơn người. Cậu sau này đã trở thành lưỡng quốc trạng nguyên của Đại Việt. Cùng Sửu, Dần và Cả Mẹo, Tí có công lớn trong việc phò tá vua Lê chống lại sự xâm lược của quân Minh. Truyện tranh gốc, bộ truyện tranh này cũng là bộ truyện tranh Việt Nam dài nhất cho tới nay với hơn 220 tập. Truyện có thêm các bộ ngoại truyện liên quan như Thần đồng đất Việt Mỹ thuật, Thần đồng đất Việt khoa học, Thần đồng đất Việt Toán học...
