Đại dịch Covid-19 bùng phát gây ảnh hưởng xấu trên toàn thế giới, tác động xấu đến nhiều ngành, đặc biệt là ngành xuất khẩu nông sản của Việt Nam. Tuy nhiên, có thời điểm mà xuất khẩu cá ngừ, gạo... của Việt Nam lại bất ngờ xác lập được kỷ lục hiếm có
Xuất khẩu gạo tăng hơn 600%
Vào thời điểm đầu năm 2020, dịch Covid-19 bùng phát mạnh mẽ tại Trung Quốc và bắt đầu xuất hiện những ca bệnh đầu tiên ở nước ta, xuất khẩu nông sản sang thị trường đông dân nhất thế giới này gần như bị tê liệt hoàn toàn. Lúc đó, hàng loạt các mặt hàng nông sản chủ lực của nước ta bị ảnh hưởng nặng nề, giá cả giảm mạnh, hàng tồn chất đống vì không thể xuất khẩu.
Sau đó, Tổng cục Hải quan đã công bố số liệu về tình hình xuất khẩu gạo của Việt Nam. Theo những thông tin được đưa ra, ngành này có sự tăng trưởng ấn tượng, nguyên nhân do các khách hàng lớn nhập khẩu gạo Việt Nam trên thế giới đều tăng mua. Kết quả là hai tháng đầu năm 2020, xuất khẩu gạo của Viêt Nam đạt gần 430,5 triệu USD, tăng 31,7% về tổng sản lượng và tăng 39,4% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2019.
Đáng chú ý hơn, tháng 1 và tháng 2 năm 2020, xuất khẩu gạo Việt Nam sang Trung Quốc đạt con số 66.222 tấn, tổng kim ngạch đạt hơn 37 triệu USD, trong khi cùng kỳ năm 2019 chỉ là 9.534 tấn, trị giá chưa đến 5 triêu USD.
So sánh với cùng kỳ năm 2019, sản lượng gạo Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc tăng gấp gần 7 lần, tương đương với tốc độ tăng trưởng ở mức gần 600% (tăng thêm 56.688 tấn). Trong khi tổng kim ngạch tăng gấp hơn 8 lần, tương đương với mức tốc độ tăng trưởng cao hơn 700%.
Đây là số liệu cực kỳ ấn tượng của ngành xuất khẩu gạo Việt Nam, đặc biệt là đối với thị trường quan trọng - Trung Quốc. Bởi vì trong những năm gần đây, Trung Quốc đang ngày càng giảm sự phụ thuộc vào gạo từ Việt Nam.
Theo các chuyên gia trong ngành, nguyên nhân chính khiến cho Trung Quốc tăng mức nhập khẩu gạo từ Việt Nam sau 2 năm trầm lắng là bởi vì sản lượng gạo của Trung Quốc năm 2020 được dự báo giảm khoảng 1,8 triệu tấn, xuống chỉ còn 146,7 triệu tấn. Bên cạnh đó, dịch bệnh Covid-19 đang tiếp tục bùng phát và có những diễn biến vô cùng phức tạp, điều này tác động không nhỏ đến việc lưu thông hàng hóa trên toàn cầu và người dân hình thành nên tâm lý tích trữ lương thực.
Xuất khẩu cá ngừ tăng gần 8.600%
Sau những con số ấn tượng của ngành xuất khẩu gạo Việt Nam, mặt hàng cá ngừ của Việt Nam cũng tạo nên dấu ấn lịch sử khi xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Ý trong tháng 9/2020 đạt hơn 5,5 triệu USD, tăng lên gần 8.600% so với cùng kỳ năm 2019.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (VASEP) nhận xét, đây là mức tăng trưởng rất hiếm không chỉ trong lịch sử xuất khẩu cá ngừ mà là của toàn ngành xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh các mặt hàng thủy sản xuất khẩu chủ lực của Việt Nam đều ghi nhận sụt giảm mạnh do đại dịch Covid-19.
VASEP cũng lý giải nguyên nhân dẫn đến kỉ lục này, theo đó, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đến nguồn cung cá ngừ từ Eculador, Solomon bị sụt giảm, khiến các nhà nhập khẩu từ châu Âu, đặc biệt là từ các đất nước có ngành sản xuất cá ngừ đóng hộp phát triển lớn mạnh như Ý, bắt buộc phải tìm nguồn cung thay thế.
Ngoài ra, EVFTA chính thức có hiệu lực đã giúp cho các doanh nghiệp cá ngừ của Việt Nam tăng khả năng cạnh tranh và đẩy mạnh các lô hàng xuất khẩu.
Gỗ Việt xác lập kỷ lục ki đạt doanh thu 13 tỷ USD
Là một trong những ngành bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19, thậm chí, tại một số thời điểm thị trường xuất khẩu gỗ Việt Nam gần như bị “đóng băng”, nhiều doanh nghiệp trong nước thông báo số lượng đơn đặt hàng giảm tới 50-80%. Tuy nhiên, xuất khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ của Việt Nam lại bất ngờ có cú lội ngược dòng ấn tượng, tiếp tục phá kỷ lục được xác lập trước đó vào năm 2019.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông Thôn - ông Hà Công Tuấn thông báo, tính đến tháng 11/2020, tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ Việt Nam đạt 11,7 tỷ USD, tăng khoảng 15% so với con số 10,1 tỷ USD tại thời điểm cùng kỳ năm ngoái. Mục tiêu phấn đấu đặt ra ở mức cao nhất khi chưa xảy ra đại dịch Covid-19 là 13 tỷ USD. Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, dù đại dịch đã bùng phát và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, nhưng chắc chắn chúng ta đạt được con số này.
Cũng theo ông Hà Công Tuấn, đại dịch Covid-19 đã gây ra những ảnh hưởng lớn tới toàn bộ ngành lâm nghiệp giông như bao ngành kinh tế khác, nhất là trong các tháng 3-4 và nửa đầu tháng 5, khi đơn hàng đồng loạt giảm mạnh, các hoạt động xuất khẩu bị đình trệ, nguồn nguyên liệu nhập khẩu bị gián đoạn ảnh hưởng tới quá trình sản xuất. Tuy nhiên, với các chính sách hỗ trợ tối ưu từ Chính phủ đến các bộ, ngành về việc giãn thuế, giãn thời gian nộp tiền sử dụng đất, tín dụng... tạo ra nguồn sức mạnh động viên to lớn, vực dậy niềm tin cho các doanh nghiệp.
Đứng ở góc độ doanh nghiệp, cái khó mới “ló ra nhiều cái khôn”. Khi không thể bán được hàng trực tiếp cho các nhà nhập khẩu, các doanh nghiệp Việt Nam liền chuyển sang hình thức giao dịch qua online. Nhiều vị lãnh đạo doanh nghiệp sẵn sàng thế chấp tài sản cá nhân để giữ chân được người lao động. Nhờ đó, không có hiện tượng lao động bỏ việc, nhảy việc.
Nhờ những nỗ lực thông minh, kết quả là ngành lâm nghiệp đã xuất sắc hoàn thành mục tiêu, xuất khẩu mặt hàng gỗ và các sản phẩm gỗ đạt doanh thu 13 tỷ USD. Con số này đủ để bù đắp cho sự suy giảm của các mặt hàng thủy sản, cao su, chè, cà phê, tiêu, điều, chăn nuôi... tiếp tục đưa nền nông nghiệp của Việt Nam tăng trưởng dương về giá trị xuất khẩu.
